Teknoloji hızla evrim geçiriyor. Değişime ayak uydurmak, liderlerin ve yönetim kurulu üyelerinin öncelikli sorumlulukları arasında yer alıyor. Peki, bunun için neler yapılmalı?
KURUMLARIN strateji ve vizyonunu şekillendirmekle yükümlü olan yönetici ve yönetim kurulu üyelerinin dijital sorumlulukları önceleri sadece teamüle dayanırken kurumsal yönetim ilkeleri ile bu sorumluluğun daha derinleştiğini söylemek yanlış olmaz. Bu gerçeklerden yola çıkan Fintech Danışmanı Şebnem Elif Kocaoğlu Ulbrich, dijital çağı yakalamak için neler yapılması gerektiğini şöyle özetliyor:
ARTIK ZORUNLULUK
Artık şirketlerin gündemi yakalayabilmeleri ve doğru karar verebilmeleri için yönetici ve yönetim kurulu üyelerinin teknoloji gelişme ve trendlerini takip etmeleri bir zorunluluk. Hatta çoğu banka ve kurumsal şirketin yönetim kurulu üyeleri arasına mühendis ve teknik uzmanlar katarak dijital stratejilere dair riskleri asgariye indirmeye çalıştığı görülüyor. Bazı sektörler için dijital stratejiler ve risk mitigasyonu diğerlerine kıyasla daha kritik. Avrupa’da 2025’te yürürlüğe girmesi beklenen Digital Operational Resilience Act (DORA) ile finansal kuruluşlarda yönetim kurulunda görevli bireylerin teknik bilgi ve deneyim sahibi olması zorunlu hale geliyor. Mevzuat, bilgi ve iletişim teknolojileri riskini ve bunun finansal kuruluşun faaliyetleri üzerindeki etkisini anlamak ve değerlendirmek için yöneticilere düzenli bir şekilde belirli eğitimleri takip etmek de dahil olmak üzere, yeterli bilgi ve becerileri aktif bir şekilde güncel tutma yükümlülüğü getiriyor. Buna göre Yönetim Kurulu ve CEO’nun siber güvenlik risklerini değerlendirmek, güvenlik planlarını sorgulamak, faaliyetleri tartışmak, görüş oluşturmak ve kurumlarının varlıklarını koruyan politika ve çözümleri değerlendirmek için gerekli bilgi ve becerilere sahip olması gerekiyor. Yeni mevzuatın sonuçları AB’deki finansal kuruluş yöneticileri için dijital sorumluluğu sadece söylemin ötesine geçmekte ve yönetim kurullarını yükümlülüklerini yerine getirmek için yöneticilerin bireysel hukuki ve cezai sorumlulukların artırılması kapsamında somut adımlar atmaya zorlamakta. Bu sebeple yöneticilerin şirket stratejileri ve dijital vizyonu kapsamındaki rollerini, sorumlulukları ve potansiyel yükümlülüklerinin yeniden tanımlanması ve eksiklerin tamamlanması için gerekli çalışmaların yapılması gerekiyor. Peki teknolojinin gelişmesine paralel olarak artan dijital risklerin elimine edilmesi için (ihtiyari veya mevzuat uyumu kapsamında) yöneticilerin atabilecekleri adımlar neler?
UYUM ÇALIŞMALARI
Yöneticilerin gelişen teknolojilerle beraber yapay zekâ, kripto paralar, blokzincir, kuantum ve diğer alanlardaki gelişmeleri ve bu yakın takip etmesi ve ilgili becerilerini güncellemeleri elzemse de ilk adımda kurumsal ve bireysel hedeflerin belirlenmesi gerekiyor. Şayet yöneticilerin alması gereken eğitimler bir yasal uyum amacı taşıyorsa ilgili mevzuatların iyice incelenerek hangi yöneticilere hangi alanda takviye yapılması gerektiğinin anlaşılması ve bu analiz kapsamında bir öğrenme takvimi hazırlanması gerekiyor. Bu kapsamda yapılacak çalışmaların temel mevzuatlar, kurumsal yönetim, siber güvenlik, veri güvenliği, bilgi ve iletişim teknoloji riskleri gibi alanlara ek olarak sektör ve mevzuat özelinde derinleşmesi muhtemel. Bu eğitimler sertifikalı regülasyon ve yönetim odaklı eğitim kuruluşları, hukuk büroları ve uyum destek hizmet şirketlerinden talep edilebilir.
DİJİTAL ÇAĞI YAKALAMAK
Yöneticilerin temel eğitimlere ek olarak kendilerini geliştirmek için alabilecekleri eğitimler içinse farklı yöntemler bulunuyor. Girişimlere seri yatırım yapan veya kalabalık teknik ekibe sahip kuruluşların yöneticilerinin ilgili yazılım dilleri ve yazılım temel prensiplerini öğrenmeleri kurum içi dinamiklerin ve yatırım önceliklerinin daha gerçekçi şekilde belirlenmesi için faydalı olacak ve teknik ekip ile yöneticiler arasındaki dinamikleri olumlayacaktır. Özellikle miras (legacy) altyapılar üzerinden faaliyetlerini sürdüren şirket yöneticilerinin ise tam bir dijital dönüşüm yatırımı yapmadan önce yapay zekâ, blokzincir gibi alanlarda eğitim almaları dijital dönüşüm haritalarını doğru ekip ve doğru hedefe yöneltmeleri için faydalı olacaktır. Temelde, alınacak eğitimin bireysel öğrenim hedefleri ve iştahına uygun ve şirket strateji hedeflerine paralel olması eğitim sürecini başarılı bir hale getirecektir.
BAŞVURU KAYNAKLARI
Yöneticiler ve kurul üyeleri, dijital dönüşümü anlamak ve yeni teknolojilere hâkim olmak için Coursera, edX, Udemy, Fintech Istanbul Akademi gibi online eğitim platformlarında sunulan kısıtlı eğitimleri ya da üniversitelerin altı ay – bir sene arasında değişen executive programlarını tercih edebilirler. Eğitimler sürekli makaleler, yazılı kaynaklar ve sektör raporları ile desteklenmeli ve dönemsel olarak tekrarlanmalıdır. Teknolojinin gelişme hızı göz önünde bulundurulduğunda bazen blog, podcast ve webinar kaynaklı bilgilerin yazılı kaynaklara nazaran daha güncel olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Yine teknoloji ve sektör etkinliklerinin teknoloji gelişmeleri ve son teknolojilerin sektör özelindeki uygulamalarını anlamak için önemli bir kaynak olduğu unutulmamalıdır. Sektör özelindeki teknoloji e-ve inovasyon etkinliklerinde yapay zekâ, blokzincir, kuantum hesaplama gibi teknolojilerin farklı şirketler ve hatta devlet kurumları ve merkez bankaları tarafından adaptasyonları ve kullanım alanlarını takip etmek ve ilham almak mümkün olacaktır. Yöneticiler başkaca yeni teknolojileri öğrenmek için şirket içindeki çalışanların bilgi birikiminden de faydalanabilir. Genellikle işin temelinde yer alan ve sektör özelindeki bilgilere sahip olan düşük rütbeli çalışanların güncel gelişmeler, şirket içi uygulamalar, ihtiyaçlar ve zorluklar konusunda bilgi birikiminden yararlanmak hem şirket içi diyalog kültürünün gelişimi hem de yöneticilerin güncel süreçlere uyum sağlayabilmesi için faydalı olacaktır. Yöneticiler, şirket içi mentorluk programları oluşturarak, farklı ekiplerdeki çalışanların deneyimlerinden yararlanabilir ve bu sayede teknoloji trendlerine daha hızlı adapte olabilirler.
TEKNOLOJİNİN UYGULANMASI
İlgili eğitimleri alarak çağı yakalayan yöneticiler, öğrendiklerini şirket stratejilerine yansıtmalı ve dijital dönüşüm sürecinde iş birliği ve ekip çalışmasını teşvik etmelidir. Çeşitli workshop ve beyin fırtınası seansları ile çeşitli departmanlardaki yeteneklerin bir araya getirilmesi ile şirket içindeki bilgi transferini artırabilir. Bu tarz seanslar ayrıca çalışanların yaratıcılıklarını artırarak şirket sadakatini de artıracaktır. Yine yöneticilerin, ekipler arasında teknoloji trendleri üzerine düzenli toplantılar düzenlemesi ve bilgi paylaşımını desteklemesi, şirket içindeki dijital bilgi akışını hızlandıracak ve dış kaynak ihtiyaçlarını azaltacaktır. Yöneticilerin gerekli yetkinlik seviyesine ulaştıktan sonra meşaleyi alt kademe yöneticilere devrederek çalışanları yetkilendirmek ve onlara yeni beceriler kazandırmak için çeşitli inisiyatifler başlatması kurum içi inovasyon kültürünü tetikleyecektir. Şirket içi eğitim bütçelerini artırmak, çalışanlara çeşitli eğitim programlarına ve konferanslara katılım fırsatları sunmak ve kurum içi ödüllendirme sistemleri oluşturmak, çalışanların motivasyonunu artırabilir. Bu şekilde, şirket içindeki her seviyedeki personel, dijital dönüşüme daha etkin bir şekilde katkıda bulunabilir.
DİJİTAL GELECEĞİN LİDERİ OLMAK
Teknoloji trendleri, günümüz iş dünyasının vazgeçilmez bir parçası ve özellikle yapay zekâ, blokzincir, kuantum hesaplama gibi trendlere ayak uydurmak artık liderlerin sorumluluğunda. Teknolojinin gelişmesi ve ilgili risklerin artması ile liderlerin yeni teknolojiler ve uygulamalara dair sorumluluklarının artmakta. Bu sebeple yöneticilerin yeni teknolojiler, uygulama alanları ve riskler konularında kendilerini geliştirmeleri ve dönemlik eğitimlerle bilgilerini tazeleme yükümlülüklerinin artık mevzuat yükümlülükleri kapsamına sokulmaya başlandığı görülmektedir. Yöneticilerin sadece anın değil dijital geleceğin de lideri olabilmeleri için sadece büyük resme yatırım yapmaları artık yeterli değil. Yöneticilerin ayrıca yapay zekâ, blokzincir, kuantum hesaplama gibi trendleri yakalamaları, güvenilir kaynaklardan yararlanarak bilgileri güncel tutmaları gerekmekte; diğer lider ve uzmanlar ve ekip içi bilgi birikiminden faydalanarak teorik bilgilerini pratik bilgilerle pekiştirmeleri beklenmektedir. İşte bugünün ve geleceğin teknolojilerinden korkmayan ve kişisel gelişimi şirket kültürünün bir parçası haline getiren yöneticilerin teknoloji ne getirirse getirsin liderlik koltuğunda oturacakları kesin.