Avrupa Parlamentosu’nda onaylanan MiCA (Kripto Varlık Piyasaları) düzenlemesiyle neler değişiyor? Kripto varlıklarla ilgili düzenlemeler tartışmanın odağında olmayı sürdürürken MiCA, birçok ülkenin düzenlemelerine ilham verebilir mi?
ERSAN TAYLAN
MiCA (Kripto Varlık Piyasaları) düzenlemesi, kripto varlıklarla ilişkili para aklama, terörizmin finansmanı ve piyasa manipülasyonu gibi riskleri ele almayı, bir yandan da hukuki belirsizlikleri kaldırarak piyasa katılımcıları için inovasyonu teşvik etmeyi amaçlıyor. MiCA’nın en önemli katkılarından biri, kripto varlık borsaları ve hizmet platformlarına bir standart getirerek AB’nin 27 üye ülkesinde kripto varlık hizmetleri için düzenleyici bir çerçeve oluşturması.
Tanımlar, Tasnifler…
Mindstone Blockchain Labs CEO’su Tansel Kaya, “MiCA, öncelikle kripto varlıkları tanımlıyor ve tasnif ediyor. Bunlar varlık referanslı tokenler (ART), elektronik para tokenları (EMT) ve bir hizmet sunan diğer kripto varlıklar. ART ve EMT’lerin ihracı artık düzenlemeye tabi olacak ve bu kripto varlıkları ihraç eden kurumlar (CAI) AB’de yetkili bir otorite tarafından yetkilendirilerek kayıt altına alınacak. Varlıklar ihraç edildikten sonra bunların alım satımına aracılık eden kurumlar ve cüzdan sağlayıcılar (CASP) da hem yetkilendirme de, hem de denetim konusunda MiCA kurallarına tabi olacaklar” Diyor. Kripto varlık servis sağlayıcılar (CASP) başlığı altında birçok hizmetin kapsandığını görüyoruz. Bunlar: Üçüncü şahıslar adına kripto varlıkların saklanması ve idaresi. Kripto varlıklar için bir alım-satım platformunun işletilmesi. Fonlar için kripto varlıkların takası. Bir kripto varlığın bir başka kripto varlıkla takası. Üçüncü şahıslar adına kripto varlıklar için alım satım emirlerin yerine getirilmesi. Kripto varlıkların tanıtımı ve pazarlanması. Üçüncü şahıslar adına kripto varlıklar için transfer hizmetleri sağlamak. Kripto varlıklar hakkında tavsiyeler sunmak. Kripto varlıklar üzerinde portföy yönetimi sağlamak. Kripto varlıklar ile ilgili bugüne kadar düzenlenmemiş olan bir çok faaliyet kolunun MiCA ile denetim altına girdiğine dikkat çeken Kaya, “Özellikle alım satım tavsiyeleri ve tanıtım faaliyetleri yaygın olarak sosyal medya üzerinden kanaat önderleri tarafından yürütülüyor. Bunlar düzenleme ile birlikte azalacak veya bir denetime girecek. Avrupa Birliği vatandaşlarının aldığı tüm varlıklar üzerinde AB’nin denetim ve düzenleme yetkisi olacak” diyor.
DeFi Platformlarında Neler Olacak?
MiCA düzenlemesi, blokzinciri teknolojisini kullanan yenilikçi bir finansal aracılık biçimi olarak merkeziyetsiz finans (DeFi) platformlarının da düzenlenmesi için hükümler içeriyor. Herhangi bir aracı olmadan sağlanan merkeziyetsiz kripto varlık hizmetleri MiCA kapsamına girmiyor. Ancak günümüzde birçok DeFi ürününün kişilerce yönetilen yönetim özellikleri olduğunu düşündüğümüzde bunların da CASP olarak nitelendirileceğini varsayabiliriz. Bu tam merkeziyetsiz olmayan DAO (Merkeziyetsiz Otonom Organizasyon)’lar için de geçerli. Düzenleme, piyasa manipülasyonu yapanlar için de oldukça sert yaptırımlar getiriyor. Kaya, “MiCA’nın getirdiği düzenlemeler, piyasa manipülasyonunu, içeriden öğrenilen bilginin yasa dışı ifşasını ve bu bilgilerle avantajlı ticaret yapmayı yasaklıyor. Bugüne kadar kripto varlık piyasalarının bir çeşit vahşi batı olduğunu düşünürsek bunun son derece olumlu etkilerini göreceğimizi düşünüyoruz. Görünen o ki artık Elon Musk sıkıldığında başka bir sosyal eğlence bulması gerekecek” diyor.
Ne zaman Yürürlüğe Girecek?
MiCA, 18 ay içerisinde yürürlüğe girecek. Öncelikle stabil kripto varlıklar ardından da tüm kripto varlıklar için geçerli olacak. Türkiye, finansal araçlar konusunda Avrupa direktiflerini takip etmekte. Bankacılık kanunları ve Elektronik Para Kanunu gibi kanunlarımız, uluslararası işbirliği gerektiren finansal araçlarla ilgili direktifleri Avrupa Birliği’nin kendi iç hukukuna göre düzenlemekte. Bu nedenle MiCA’nın Türkiye’de kripto varlıklar ile ilgili düzenlemelerde önemli bir temel olacağını düşünüyoruz. 450 milyon nüfusu ve 16 trilyon dolar gayrı safi yurtiçi hasılası ile Avrupa bu şekilde ilerici bir düzenleme yaparken, Amerika’da ise kripto varlıklara bir çeşit savaş açıldığını söyleyebiliriz. Özelikle Silicon Valley ve Silvergate gibi bankalara el konulmasından sonra, SEC Başkanı Gensler tarafından kripto varlık ekosistemi sanki bu iflasların sebebiymiş gibi beyanların verildiğini görüyoruz. BTC’nin bir dönem $200.000 değerine ulaşacağını söyleyen yatırımcı Chamath Palihapitiya, kriptonun Amerika’da öldüğünü beyan ediyor. Girişim ekosistemi içerisinde kanunları en fazla esneten, aynı zamanda da var olan yapıyı en fazla tehdit eden grup olan kripto varlık girişimlerinin bu süreçte önemli yaptırımlar ve engellemeler görebileceğini söyleyebiliriz. Belki de kurallara en fazla uyan, kendini en fazla biçimde düzenleyen kurum olan Coinbase, geçtiğimiz günlerde SEC’den bir uyarı aldı. Bu uyarı ve bilgi talepleri genelde yaptırımların bir adım öncesi olarak görülüyor. Uyarıya yanıt olarak, Coinbase CEO’u Brian Armstrong, yıllarca sürecek bir hukuki savaşa hazırlandıklarını belirtti.
Uzmanlar, Amerika’nın düzenlemeler yerine bu tip yaptırımlarla blokzincir girişimcilerini kaçıracağını ve Çin’e karşı olan teknolojik yarışta geriye düşeceklerini düşünüyorlar. Önümüzdeki günlerde Singapur, Hong Kong, Dubai gibi merkezlerin öne çıkıp çıkamayacağını; Avrupa’nın attığı yavaş ama sağlam adımlarla bu yarışta öne geçip geçemeyeceğini göreceğiz. Bu yazının hazırlanmasında MiCA ile ilgili sundukları bilgiler için GlobalB Law’a teşekkür ederiz.
“MiCA, öncelikle kripto varlıkları tanımlıyor ve tasnif ediyor. Bunlar varlık referanslı tokenler (ART), elektronik para tokenları (EMT) ve bir hizmet sunan diğer kripto varlıklar.”